‘Personeelstekort vraagt om aandacht voor zorgmedewerkers’
De zorgsector stevent af op een tekort van 10 miljoen zorgmedewerkers wereldwijd. Wat kunnen zorgorganisaties doen om ervoor te zorgen dat hun medewerkers komen, en blijven? Het onderzoeksteam van de AWVB werkte voor het beantwoorden van deze vraag nauw samen met haar partnerorganisaties die zorg en ondersteuning bieden aan mensen met een verstandelijke beperking.
Het team onderzocht hoe deze zorgorganisaties inspelen op personeelstekorten, en keek ook naar demografische trends en technologische ontwikkelingen die van invloed zijn op de arbeidsmarkt. Hoogleraar Petri Embregts van de AWVB: “We moeten out of the box denken over oplossingen en nagaan waar technologische innovaties aansluiten bij de behoeften van zorgvragers. De focus moet vooral liggen op oplossingen die de menselijke kant van het werk ondersteunen. Want in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking is de menselijke relatie tussen zorgverlener en cliënt essentieel.”
Het onderzoek beschrijft drie manieren om het personeelstekort aan te pakken: het beter benutten van de kwaliteiten van huidige zorgmedewerkers, het inzetten van innovatieve HR-methoden, en het bedenken van strategieën om huidige zorgmedewerkers te behouden. Ze zijn samengevat in een factsheet. Ook verscheen er een persbericht en een artikel in Zorgvisie over het onderzoek.
De AWVB heeft samen met partnerorganisatie Dichterbij een subsidie toegekend gekregen voor onderzoek naar het versterken van de samenwerking tussen mensen met een licht verstandelijke beperking en bijkomende problematiek (LVB+), hun informele netwerkleden en zorgprofessionals. Hoogleraar Petri Embregts van de AWVB en bestuurder Monique Caubo van Dichterbij zijn zeer verheugd over de toegekende subsidie. “Het draagt bij aan kennisontwikkeling over de manier waarop deze samenwerking vorm kan krijgen. Niet alleen binnen de gehandicaptenzorg, maar ook in aanpalende zorgdomeinen zoals de GGZ en forensische zorg.”
Voor een betekenisvol leven voor mensen met LVB+ is samenwerking tussen henzelf, hun informele netwerk (familie, vrienden, vrijwilligers) en zorgprofessionals noodzakelijk. Een ondersteunend netwerk draagt immers bij aan iemands fysieke en mentale gezondheid, het gevoel van verbondenheid en inclusie. Ook benadrukken recente beleidsontwikkelingen het belang van samenwerking om de zorg van goede kwaliteit, toegankelijk en betaalbaar te houden.
Niet vanzelfsprekend
“Het belang van samenwerken met het informele netwerk van de groeiende groep mensen met LVB+ wordt breed onderstreept, maar deze samenwerking is nog niet altijd vanzelfsprekend”, signaleert hoofdaanvrager Petri Embregts van de AWVB. “Met het vierjarige promotieonderzoek zullen we allereerst de informele netwerken van mensen met LVB+ inventariseren en de bevorderende en belemmerende factoren met betrekking tot een gelijkwaardige samenwerking in kaart brengen. Vervolgens ontwerpen en evalueren we samen met Dichterbij een methode om de samenwerkingsbereidheid, maar bovenal de wederzijdse vertrouwdheid, tussen mensen met LVB+, hun informele netwerk en zorgprofessionals te optimaliseren.”
De subsidie is afkomstig uit de ZonMw-call ‘Anders werken, anders organiseren in de langdurige zorg voor kwetsbare personen’ en bedoeld voor onderzoek naar andere manieren van werken en organiseren om de langdurige zorg toekomstbestendig en kwalitatief hoogstaand te houden. Daarmee wil ZonMw de kwaliteit van leven van mensen die langdurig afhankelijk zijn van zorg en ondersteuning vergroten.
De AWVB is verheugd dat het ministerie van VWS het programma Academische Werkplaatsen Verstandelijke Beperkingen vanaf 1 januari 2025 verlengt.
De verlenging, inclusief bijbehorende structurele financiering, geldt voor 12 jaar. Hoogleraar Petri Embregts: “Dat is uitzonderlijk lang en geeft een blijk van waardering voor onze inzet en bijdrage aan de landelijke kennisinfrastructuur en het onderzoek voor mensen met een verstandelijke beperking. De AWVB zet het werk, samen met haar partnerorganisaties, met veel energie voort!”
Vanuit het onderzoeksthema ‘Kwaliteitszorg & vakmanschap’ heeft de AWVB onder leiding van prof. dr. Petri Embregts – in samenwerking met het departement Human Resource Studies van Tilburg University en in opdracht van ZonMw – onderzoek gedaan naar werkplekleren in de gehandicaptenzorg. Over de resultaten is een eindrapport verschenen.
Voldoende gekwalificeerd personeel is een groot goed in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Het stimuleren van de professionele ontwikkeling is dan ook belangrijk. Bijvoorbeeld door werkplekleren.
Op verzoek van ZonMw heeft de AWVB, in samenwerking met het departement Human Resource Studies van Tilburg University, een overzicht samengesteld van in de praktijk gebruikte methoden om werkplekleren te stimuleren en ondersteunen in de zorg voor mensen met een beperking. De focus van het onderzoek lag op het bevorderen van kennis, competenties en attitudes die mbo-gediplomeerde zorgprofessionals nodig hebben bij het uitvoeren van hun vak.
Over de resultaten is een eindrapport verschenen.
Prof. dr. Petri Embregts is trots op de onlangs verworven subsidie van de AWVB vanuit de Nederlandse Vereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen (NVO) voor onderzoek naar het succesvol inzetten van mensen met een verstandelijke beperking in de zorg.
Een recente innovatie binnen de gehandicaptenzorg is het betrekken van mensen met een verstandelijke beperking om zorg en ondersteuning te bieden aan andere mensen met een verstandelijke beperking. Om de unieke kansen hiervan optimaal te benutten, is nieuwe kennis nodig. De AWVB is dan ook blij met de onlangs ontvangen subsidie vanuit de Nederlandse Vereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen (NVO) voor onderzoek naar het succesvol inzetten van mensen met een verstandelijke beperking in de zorg. Op basis van de onderzoeksresultaten zal onder andere een handreiking worden ontwikkeld met concrete aanbevelingen.
De AWVB kijkt met trots terug op het jaar 2023. In ons jaarverslag zoomen we in op de activiteiten die we het afgelopen jaar ontplooiden. Vanuit het perspectief van onderzoek, kennisvalorisatie, samenwerken en verbinden, en uiteraard de AWVB zelf.
Ook in 2023 hebben we door het benutten van wetenschappelijke kennis, ervaringskennis en professionele kennis waardevolle bijdragen kunnen leveren aan de kwaliteit van leven van mensen met een verstandelijke beperking. Al meer dan tien jaar werken we vanuit idealen samen met onze partnerorganisaties, mensen met een verstandelijke beperking, hun naasten en zorgprofessionals.
Samen hebben we ook in 2023 relevant wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd en toegankelijke en direct toepasbare producten voor de praktijk en het onderwijs ontwikkeld. Vanuit verbinding en gelijkwaardigheid, over thema’s die ertoe doen: Eigen regie & ervaringsdeskundigheid, Familie, Kwaliteitszorg & vakmanschap, E-health en Complexe zorg.