Toegevoegde waarde, kansen en uitdagingen van digitale zorgtechnologie
De eerste promotie van 2025 bij de Academische Werkplaats Leven met een verstandelijke beperking (AWVB) is een feit! Op vrijdag 7 februari verdedigde Cathelijn Oudshoorn – science practitioner bij de AWVB en orthopedagoog bij zorgpartner ASVZ – haar proefschrift over de kansen en uitdagingen bij het gebruik van digitale technologie (e-health) in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. De promotie werd voorafgegaan door een inspirerende themaochtend.
Na een welkom door prof. dr. Petri Embregts, die de inhoudelijke ontwikkelingen binnen de AWVB schetste, deelde prof. dr. Eveline Wouters tijdens de themaochtend haar inzichten over de rol van technologie in de zorg. Ze benadrukte dat we vaak te hoge verwachtingen hebben van technologie. Het is essentieel om te focussen op de echte waarde en bedoeling ervan. Door meer aandacht te hebben voor de persoonlijke en maatschappelijke waarden van de gebruikers, kan technologie mensen over grenzen heen verbinden en een positieve impact hebben op de zorg. Wouters: “Technologie moet niet alleen functioneel en innovatief zijn, maar ook daadwerkelijk waarde toevoegen door mensen te verbinden en de zorg te verbeteren.”
De dag werd afgesloten met de succesvolle verdediging door Cathelijn Oudshoorn van haar proefschrift ‘eHealth for support and psychological therapy amongst people with intellectual disabilities: chance and challenge’. Oudshoorn voerde haar onderzoek uit in samenwerking met zorgorganisatie ASVZ en onder begeleiding van prof. dr. Petri Embregts (AWVB) en prof. dr. Heleen Riper (VU/VUmc). Het onderzoek richtte zich op de kansen en uitdagingen van digitale technologie (e-health) in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Oudshoorn bestudeerde het perspectief van mensen met een licht verstandelijke beperking en hun naasten op e-health en onderzocht de toepassing van e-health door begeleiders en behandelaren in de zorgpraktijk.
De AWVB en zorgpartner ASVZ zijn per 1 februari 2025 een vernieuwend wetenschappelijk onderzoek gestart naar de effectiviteit en implementatie van Triple-C. Triple-C is een behandelmodel, ontwikkeld door ASVZ, dat zich richt op het verbeteren van de kwaliteit van leven van mensen met een verstandelijke beperking en probleemgedrag. Door te focussen op hun behoeften en mogelijkheden in plaats van probleemgedrag, draagt Triple-C bij aan een menswaardig en betekenisvol bestaan.
Hoewel Triple-C al in veel zorgorganisaties wordt toegepast en er voorbereidend wetenschappelijk onderzoek is uitgevoerd naar het behandelmodel en de onderliggende principes binnen het promotieonderzoek van Tess Tournier (een samenwerking tussen de AWVB en ASVZ), is verder onderzoek nodig om de effecten van het behandelmodel in kaart te brengen. Het meten van effectiviteit zal hierbij gekoppeld worden aan het bestuderen van implementatieprocessen; ofwel hoe het behandelmodel effectief in de praktijk kan gaan werken.
Waarom dit onderzoek belangrijk is
Voor mensen met een verstandelijke beperking is probleemgedrag vaak het resultaat van een complexe wisselwerking tussen persoonlijke omstandigheden en hun omgeving. “Triple-C betekent dat we ons richten op wat mensen nodig hebben om zich veilig en gewaardeerd te voelen,” legt Hanneke Kooiman, bestuursvoorzitter van ASVZ uit. Het onderzoek biedt inzicht in hoe Triple-C bijdraagt aan een betere kwaliteit van zorg én hoe zorgorganisaties Triple-C nog beter kunnen toepassen. “We willen niet alleen in kaart brengen wat Triple-C kan betekenen, maar ook zorgorganisaties ondersteunen om deze aanpak effectief vorm te geven, aldus prof. dr. Petri Embregts van de AWVB, die als eerste promotor bij het onderzoek betrokken is. “De resultaten zullen niet alleen zorgprofessionals ondersteunen in hun werk, maar ook bijdragen aan duurzame en toekomstbestendige zorg voor mensen met een verstandelijke beperking en complex gedrag.”
Meer informatie?
Wil je meer weten over Triple-C of dit onderzoek? Neem dan contact op met prof. dr. Petri Embregts via awvb@tilburguniversity.edu
“Ik ben trots op de betrokkenheid van en samenwerking met onze partnerorganisaties”, aldus hoogleraar Petri Embregts. Om kennis te ontwikkelen en te delen in co-creatie, gaat de AWVB graag en vaak in gesprek met haar partnerorganisaties in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Zo ook dit najaar van 2024. Dit leidde tot inspirerende ontmoetingen en nieuwe inzichten en perspectieven voor toekomstig onderzoek. Een compilatie van enkele ontmoetingen – bijvoorbeeld met het Netwerk Onderwijs en de Coördinerende werkgroep van de AWVB – lees je hieronder.
In september kwam het Netwerk Onderwijs live bijeen bij Tilburg University, wat leidde tot een drukbezochte bijeenkomst. Na een korte introductie en kennismaking bespraken we samen met de praktijkopleiders van onze partnerorganisaties eerder ontwikkelde lesmodules en andere praktijkproducten, gebaseerd op wetenschappelijke inzichten uit afgeronde promotieonderzoeken van de AWVB. Vervolgens keken we vooruit naar toekomstige lesmodules, waarbij de behoeften van de praktijkopleiders van onze partnerorganisaties aan bod kwamen. Zo werken we samen aan een toekomstbestendig onderwijsaanbod.
Daarnaast werken we rondom onze onderzoeksthema’s nauw samen met de portefeuillehouders kennisbeleid van onze partnerorganisaties, vertegenwoordigd in de Coördinerende werkgroep van de AWVB. Tijdens de bijeenkomst bij Tilburg University in oktober stond het thema Eigen regie & ervaringsdeskundigheid centraal. Samen met de werkgroepleden, vergezeld door coaches en ervaringsdeskundigen, deelden we goede voorbeelden binnen dit thema in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Een drietal vertegenwoordigers van onze partnerorganisaties presenteerden actuele praktijkontwikkelingen op dit gebied, waarop onderzoekers van de AWVB reflecteerden met recente wetenschappelijke inzichten. Het resultaat: nieuwe en aangescherpte inzichten voor beide partijen.
De samenwerking met onze partnerorganisaties beperkte zich dit najaar niet alleen tot Tilburg: in oktober en november was de AWVB ook regelmatig te gast bij onze partners. Zo hadden we waardevolle bijeenkomsten bij SWZ zorg, Tragel, Prisma en ASVZ. Bij SWZ zorg deelden we de nieuwste inzichten over familienetwerken en de behoeften van naasten. Ook gingen we er in gesprek met kwaliteitsbegeleiders over de kansen en uitdagingen in hun samenwerking met naasten. Bij Prisma hadden we een bijeenkomst met een groep gedragsdeskundigen over ons onderzoek naar belevingsgerichte zorg voor ouderen met een verstandelijke beperking. Bij Tragel verzorgden we een workshop over gezonde seksualiteit en de rol van ondersteuning en voorlichting daarbij. Vanuit het perspectief van mensen met een verstandelijke beperking zelf, hun begeleiders en hun naasten. Tot slot hielden we bij ASVZ een workshop over de online wensen en grenzen van cliënten, naar aanleiding van ons onderzoek naar het online sociale contact van mensen met een verstandelijke beperking. Zo werken we samen aan fijn en veilig online contact voor iedereen.
Op vrijdag 7 februari 2025 om 13.30 uur verdedigt Cathelijn Oudshoorn (AWVB/ASVZ) haar proefschrift over de kansen en uitdagingen bij het gebruik van digitale technologie (e-health) in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Traditiegetrouw vindt er voorafgaand aan de promotie een bijpassende themaochtend plaats.
De openbare verdediging van het proefschrift ‘eHealth for support and psychological therapy amongst people with intellectual disabilities: chance and challenge’ van Cathelijn Oudshoorn vindt op 7 februari 2025 om 13.30 uur plaats in de aula van Tilburg University (Cobbenhagen gebouw) en is ook te volgen via een live stream; klik hiervoor op de titel van het proefschrift. Het proefschift is uitgevoerd vanuit de AWVB in samenwerking met zorgorganisatie ASVZ en onder begeleiding van prof. dr. Petri Embregts en prof. dr. Heleen Riper.
Themaochtend
Voorafgaand aan de promotie organiseert de AWVB op vrijdag 7 februari 2025 van 10.00 tot 12.00 uur een themaochtend over e-health in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Na een welkomstwoord en inleiding van prof. dr. Petri Embregts (hoogleraar AWVB) verzorgt prof. dr. Eveline Wouters (lector Fontys Hogeschool en hoogleraar Tilburg University) een lezing getiteld ‘Technologie en de langdurige zorg: een handreiking voor een goed huwelijk’. Daarin gaat Wouters in op de verwachtingen van technologie in de zorg en de uitdagingen bij de implementatie ervan. Aan de hand van verschillende wetenschappelijke modellen verduidelijkt zij waarom dit proces vaak complex is. Daarnaast belicht Wouters hoe technologie tegelijkertijd bijzondere waarde toevoegt aan de zorg, door te reflecteren op de oorspronkelijke bedoeling van zorg. We sluiten de themaochtend af met de presentatie en uitreiking van een praktijkproduct, gebaseerd op de resultaten van het proefschrift van Cathelijn Oudshoorn. De kosteloos toegankelijke themaochtend vindt paats in ruimte S8 (Simon building) van Tilburg University, met een inloop vanaf 9.30 uur en aansluitend een lunch.
Je bent van harte uitgenodigd om zowel de promotie als de themaochtend bij te wonen.
Aanmelden
Aanmelden voor de promotie is niet nodig. Wil je de themaochtend bijwonen (daarvoor is slechts een beperkt aantal plekken beschikbaar), meld je dan aan via awvb@tilburguniversity.edu onder vermelding van je naam, organisatie, functie en e-mailadres.
De zorgsector stevent af op een tekort van 10 miljoen zorgmedewerkers wereldwijd. Wat kunnen zorgorganisaties doen om ervoor te zorgen dat hun medewerkers komen, en blijven? Het onderzoeksteam van de AWVB werkte voor het beantwoorden van deze vraag nauw samen met haar partnerorganisaties die zorg en ondersteuning bieden aan mensen met een verstandelijke beperking.
Het team onderzocht hoe deze zorgorganisaties inspelen op personeelstekorten, en keek ook naar demografische trends en technologische ontwikkelingen die van invloed zijn op de arbeidsmarkt. Hoogleraar Petri Embregts van de AWVB: “We moeten out of the box denken over oplossingen en nagaan waar technologische innovaties aansluiten bij de behoeften van zorgvragers. De focus moet vooral liggen op oplossingen die de menselijke kant van het werk ondersteunen. Want in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking is de menselijke relatie tussen zorgverlener en cliënt essentieel.”
Het onderzoeksartikel beschrijft drie manieren om het personeelstekort aan te pakken: het beter benutten van de kwaliteiten van huidige zorgmedewerkers, het inzetten van innovatieve HR-methoden, en het bedenken van strategieën om huidige zorgmedewerkers te behouden. Ze zijn samengevat in een factsheet. Ook verscheen er een persbericht en een artikel in Zorgvisie over het onderzoek.
De AWVB heeft samen met partnerorganisatie Dichterbij een subsidie toegekend gekregen voor onderzoek naar het versterken van de samenwerking tussen mensen met een licht verstandelijke beperking en bijkomende problematiek (LVB+), hun informele netwerkleden en zorgprofessionals. Hoogleraar Petri Embregts van de AWVB en bestuurder Monique Caubo van Dichterbij zijn zeer verheugd over de toegekende subsidie. “Het draagt bij aan kennisontwikkeling over de manier waarop deze samenwerking vorm kan krijgen. Niet alleen binnen de gehandicaptenzorg, maar ook in aanpalende zorgdomeinen zoals de GGZ en forensische zorg.”
Voor een betekenisvol leven voor mensen met LVB+ is samenwerking tussen henzelf, hun informele netwerk (familie, vrienden, vrijwilligers) en zorgprofessionals noodzakelijk. Een ondersteunend netwerk draagt immers bij aan iemands fysieke en mentale gezondheid, het gevoel van verbondenheid en inclusie. Ook benadrukken recente beleidsontwikkelingen het belang van samenwerking om de zorg van goede kwaliteit, toegankelijk en betaalbaar te houden.
Niet vanzelfsprekend
“Het belang van samenwerken met het informele netwerk van de groeiende groep mensen met LVB+ wordt breed onderstreept, maar deze samenwerking is nog niet altijd vanzelfsprekend”, signaleert hoofdaanvrager Petri Embregts van de AWVB. “Met het vierjarige promotieonderzoek zullen we allereerst de informele netwerken van mensen met LVB+ inventariseren en de bevorderende en belemmerende factoren met betrekking tot een gelijkwaardige samenwerking in kaart brengen. Vervolgens ontwerpen en evalueren we samen met Dichterbij een methode om de samenwerkingsbereidheid, maar bovenal de wederzijdse vertrouwdheid, tussen mensen met LVB+, hun informele netwerk en zorgprofessionals te optimaliseren.”
De subsidie is afkomstig uit de ZonMw-call ‘Anders werken, anders organiseren in de langdurige zorg voor kwetsbare personen’ en bedoeld voor onderzoek naar andere manieren van werken en organiseren om de langdurige zorg toekomstbestendig en kwalitatief hoogstaand te houden. Daarmee wil ZonMw de kwaliteit van leven van mensen die langdurig afhankelijk zijn van zorg en ondersteuning vergroten.